Josel BIRSTEIN
Bulevardi “Herzl” një ditë me shi
[Botuar në: Mehr licht!. – Nr. 29, nëntor, 2006, fq. 102 – 103.]
Ky tregim bën fjalë për dy pika shiu gjatë një dite dimri në autobusin numër 20. Por, më parë duhet bërë një pyetje: ku hyn më parë Shabati në Jerusalem? Përgjigja është: në autobusin e fundit vezak.
Shoferi është qeros dhe unë, pasagjeri i tij i vetëm, jam ulur në ndenjësen e parë pas tij, kurse të gjitha ndenjëset e zbrazëta pas nesh janë plot me Shabatin. Edhe koka ime qerose pasqyrohet, gjithashtu, në pasqyrën që ndodhet përmbi shoferin. Ai ndalet përpara semaforit të kuq në Bulevardin “Herzl”. Në të djathtë ndodhet muri që rrethon varrezën e ushtarëve, në të majtë ndodhet një makinë policie me atë dritën e saj blu që regëtin. Jashtë bie shi me gjyma. Nga xhami i përparmë i autobusit shfaqet një peizazh kërcënues. Vetëtima çan mjedisin bojëgri. Një gjëmim bubullime i mbetur pas është gati të shpërthejë nga çasti në çast. Fshirëset e xhamave lëvizin pa pushim sa para prapa. Shiu kërcet në shpinë të autobusit, kurse nga përjashta, një burrë mjekrosh me një kapele të zezë me strehë të gjera troket në derën e përparme me dorën e mbledhur grusht.
Sytë e mi ndeshin ata të shoferit në pasqyrën mbi të dhe dy kokat tona qerose, që i ngjajnë njëra-tjetrës, janë në një mendje për punën e burrit përjashta: ai s’ka për të hyrë, dera s’ka për t’u hapur për të.
Bubullima vjen e shkon. Shiu vazhdon të bjerë. Mjedisi gri duket fort kërcënues përmes dritares. Drita blu në mbi makinën e policisë vazhdimisht shkreptin shenjën e saj lajmëruese. E fundit gjë që i duhet tani shoferit është një gjobë në Shabat pse shpërfilli policinë dhe hapi derën kur semafori ishte i kuq.
Kjo skenë më flakëriu në mendje si shkopi magjik një ditë vere, teksa hipa një autobus me numrin 20 dhe që kishte të njëjtin shofer. Kur nxora biletën time mujore, ai më hodhi një vështrim të ngutur dhe përsëriti të njëjtën lëvizje që kishte bërë atë mbrëmje Shabati me shi: shkoi dorën përgjatë gjithë kubesë së kokës së tij qerose nga veshi në vesh – vetëm se kësaj radhe ajo ishte e thatë.
U ula në ndenjësen e parë pas tij, i gatshëm për të shkëmbyer ndonjë fjalë me të, ose, të paktën, për të takuar sytë në pasqyrën sipër tij. Kisha kureshtjen të dija se ç’mendonte atë çast gjatë rrebeshit para semaforit, kur makina e policisë ndodhej në të majtë dhe burri i qullur përjashta derës së lagur, që nuk kishte për t’u hapur për të.
Në të vërtetë, dera u hap dhe burri hyri brenda. Sa ishte jashtë ai dukej i vogël, por kur hyri brenda, u duk se ishte goxha i gjatë dhe kapela me strehën e përparme pak të varur gati i prekte tavanin. Ai zgjati biletën për t’u shënuar. Kur shoferi u ul për të marrë shënjuesin, burri u përkul përpara dhe tha: “Faleminderit, zotëri, që e hapët derën”, dhe një pikë e madhe shiu që varej nga streha e kapelës së tij ra në kokën qerose të shoferit. Duke i kthyer biletën e shënuar, shoferi i bëri shenjë me dorë të vazhdonte pas në “dhomën e pritjes”. I mbajti sytë qepur pas dritave të semaforit dhe pika e shiut, që reflektohej në pasqyrë, shkau për nga veshi i tij i djathtë.
Edhe kësaj mesvere, po ashtu, nuk arrita të shkëmbeja asnjë fjalë të vetme me shoferin, as sytë nuk na u takuan në pasqyrë. Por autobusi ishte plot me pasagjerë dhe rruga e bllokuar nga trafiku i shumtë.
Burri i bërë qull nga shiu iu bind shoferit dhe eci drejt thellësive të autobusit të zbrazët, të mbushur me Shabat. Papritur, burri u ndal, sikur të ishte përsëri duke ndenjur përpara derës së mbyllur të autobusit; pastaj u rrotullua dhe u kthye andej nga kishte ardhur. Teksa shoferi ishte vaisur për të vënë shenjuesin e biletave në vendin e vet, burri me kapelën strehëgjerë u përkul sipër tij dhe i tha: “Zotëri, edhe sikur të mos ma kishit hapur derën, do t’ju isha po kaq mirënjohës”.
Një pikë e dytë shiu që po varej nga streha e kapelës së tij, zuri vend në kokën qerose të shoferit dhe u pasqyrua në pasqyrë, po kësaj here u rrokullis në një drejtim tjetër.
Dritat e semaforit u shkëmbyen dhe autobusi hovi përpara. Makina e policisë shpejtoi para nesh, muri i varrezës ushtarake u zhduk pas, dhe pika e dytë e shiut zuri të shkiste poshtë veshit të djathtë të shoferit.
Shqipëroi nga anglishtja: Sokol Çunga
(© i përkthimit: Sokol Çunga)
Josel Birstein u lind në Poloni më 1920. Në moshën shtatë vjeçare u largua nga shtëpia dhe mori rrugën për në Australi. Gjatë Luftës së Dytë Botërore shërbeu në ushtrinë australiane dhe më 1950 imigroi në Izrael. Për disa vite ishte anëtar i kibucit Gvat, ku punoi si bari. Më vonë u shpërngul për në qytetin Kiryat Tivon dhe filloi punë në një bankë lokale. Mandej u rivendos në Jerusalem, ku punoi në arkivin e Universitetit Hebre. Birstein-i shkroi në hebraisht dhe në jidish, njëkohësisht. Katër nga romanet dhe shtatë përmbledhje me trigime janë botuar në hebraisht, dhe libra të tij janë përkthyer në gjermanisht, italisht dhe gjuhën kineze. Birstein-i ndërroi jetë në Jerusalem në dhjetor të vitit 2003.
sokol çunga 